Zgodnie z założeniami projektu LIFE Pieniny PL w 2014 r. rozpoczęto działania monitorujące oddziaływanie projektu na środowisko przyrodnicze PPN.

Monitoring ten ma na celu odpowiedzieć na pytanie: „czy podjęte sposoby czynnej ochrony dobrze spełniają postawione cele ochrony” oraz dostarczyć informacji do lepszego realizowania ochrony wybranych przedmiotów ochrony w obszarze Natura 2000 „Pieniny”.
Przed rozpoczęciem działań objętych projektem wykonano monitoring stanu wyjściowego (stan „0”), który w zestawieniu z danymi uzyskanymi po zakończeniu działań ochronnych pozwoli ocenić ich skuteczność.

Monitoring ma na celu ocenić:
• skuteczność zabiegów na łąkach
Wynikiem monitoringu będzie uzyskanie informacji o kierunkach zmian zachodzących w siedliskach przyrodniczych: łąki górskie (6520), młaki górskie (7230-1) oraz ich regeneracji po wprowadzeniu zabiegów (odkrzaczanie, usunięcie nagromadzonego wojłoku nierozłożonej biomasy, koszenie z usuwaniem biomasy).

• skuteczność zabiegów na murawach
Wynikiem monitoringu stanu roślinności murawowej będzie uzyskanie informacji o zmianach roślinności po jej odsłonięciu oraz tempie odrastania wyciętych krzewów.

• efekty związane z remontem szlaków
Wynikiem monitoringu siedlisk wzdłuż szlaków turystycznych będzie uzyskanie informacji o tempie regeneracji zbiorowisk roślinnych zniszczonych w wyniku ruchu turystycznego oraz o kierunkach przemian w trakcie regeneracji. Monitoring erozji gleby będzie miał na celu określenie wskaźników, które będą zawierały informacje o rozmiarze szkód w pokrywie glebowej oraz zmianie spowodowanej remontem wybranych odcinków szlaków.

• efekty zabiegów ochronnych w siedlisku pszonaka pienińskiego Erysimum pieninicum
Wynikiem monitoringu pszonaka pienińskiego Erysimum pieninicum (*2114) będzie ocena wpływu zabiegów ochronnych na stan populacji oraz możliwości kolonizacji nowych siedlisk, zaburzonych po pracach remontowych oraz w wyniku wysiewania nasion.

• skuteczność usuwania gatunków inwazyjnych
Monitoring pozwoli określić tempo odrastania usuniętych roślin inwazyjnych. Zebrane dane pozwolą zweryfikować czy zastosowana metodyka usuwania jest w warunkach pienińskich efektywna (termin wykonania i częstość nawrotów) i czy działania przynoszą zaplanowany skutek.

• procesy przyrodnicze w ekosystemach leśnych
Wynikiem monitoringu skutków objęcia ochroną zachowawczą lasów gospodarczych – siedlisk przyrodniczych żyznej buczyny karpackiej Dentario glandulosae-Fagetum (9130-3), pienińskiej buczyny storczykowej Carici albae-Fagetum (9150-1), jaworzyny z języcznikiem zwyczajnym Phylitido-Aceretum (*9180-2) - będzie uzyskanie informacji na temat efektów przywrócenia niezakłóconego przebiegu spontanicznych procesów przyrodniczych, w tym obiegu materii.

• stan populacji płazów
Monitoring ma na celu sprawdzenie skuteczności zastosowanej metody zabezpieczenia oczek wodnych stanowiących miejsca rozrodu płazów oraz ocenę sposobu ochrony płazów przez stworzenie nowego miejsca rozrodu.

W 2014 roku zostały sporządzone i dostarczone Pienińskiemu PN raporty wstępne. Prace monitoringowe będą kontynuowane w kolejnych latach trwania projektu.

tekst: A. Trzaska, I. Wróbel